صنایع دستی و سوغات اصفهان

صنایع دستی و سوغات اصفهان قرن هاست که سنگ بنای هنر و صنایع دستی ایرانی بوده است. استان اصفهان به صنایع دستی شهرت دارد و می‌توان آن را بخش مهمی در این زمینه دانست.

علاوه بر محصولات بومی خود، غذاهای تخصصی دیگر استان های ایران نیز در اینجا تولید می شود. از آنجایی که این استان بسیار مورد توجه گردشگران است، این امر بدیهی است که صنایع دستی در این منطقه نقشی حیاتی دارد.

مهمترین آنها عبارتند از: قالی بافی، گلیم بافی، گلیم (یا قالی درشت)، میناکاری، خاتم (منبت کاری)، حکاکی روی فلز، نقره کاری، جواهرسازی، سرامیک و … کاشی ها و انواع شیرینی ها مانند «گز» و «سوهان».

میناکاری

میناکاری (میناکاری فلزی / میناکاری / مینای شیشه‌ای) تکنیکی ظریف از نقاشی بسیار ظریف نقوش ایرانی بر روی ظروف فلزی چکش‌کاری شده مانند بشقاب، گلدان، لوستر و غیره است.

میناکاری یا میناکاری هنر رنگ آمیزی، رنگ آمیزی و تزیین سطح فلزات با آمیختن رنگ های درخشان روی آن است که با طرحی پیچیده تزئین شده اند. مینا شکل زنانه مینو در فارسی به معنای بهشت است. مینا به رنگ لاجوردی بهشت اشاره دارد.

قلمکاری یا چاپ تمبر

قلمکاری یا چاپ تمبر هنری است که در ایران سابقه ای حدود 800 ساله دارد.

در قلمکاری باید از پنبه، ابریشم، کتان، چلوار (نوعی پارچه سفید نخی) و کرباس (نوعی پارچه سفید با بافت درشت) استفاده شود.

الگوهای مورد استفاده در هنر قلمکاری عبارتند از: مناظر تاریخی، حیوانات رام شده و وحشی، مینیاتور، تصاویر ادبیات کهن پارسی، کتیبه های اشعار، وقایع تاریخی…

خاتم کاری

خاتم کاری یکی دیگر از صنایع دستی اصفهان است که هنرمندان ماهر در صنعت چوب از آن استفاده می کنند. خاتم کاری نیز در شیراز رایج است و قدمت آن به دوران صفویه می رسد.

این هنر به این صورت است که قطعات کوچک و مثلث هایی از اشکال چوبی را برای ایجاد اشکال هندسی زیبا در کنار هم قرار می دهد.

همچنین از موادی مانند استخوان شتر یا اسب، طلا، نقره، آلومینیوم و برنج و همچنین چوب آبنوس، عناب، پرتقال و فوفل استفاده می کنند.

یکی از زیباترین صنایع دستی ایرانی که امروزه بیشتر در اصفهان یافت می شود. این هنر مانند بسیاری از هنرهای دیگر در دوران صفویه به دلیل حمایت شاه عباس از هنر به اوج خود رسید.

قلمزنی

قلمزنی (حکاکی، تورتیک یا حکاکی فلز) هنر ایرانی باستانی است که در آن نقوش پیچیده بر روی فلز، از طلا و نقره گرفته تا ظروف برنزی و مسی حکاکی می‌شود.

اصفهان مرکز اصلی این صنایع دستی است. کار هنری این دوره توسط هنرمندانی ساخته شده است که نشانی با شکوه و غیرقابل انکار از کارهای فلزی قبلی صنایع دستی ایران و به ویژه اصفهان هستند.

منبت فیروزه‌کوبی

منبت فیروزه‌کوبی (فیروزه‌کوبی/ فیروزه کوبی) در مشهد اختراع شد، اما در اصفهان به اوج خود رسید و قدمت آن به 60 تا 70 سال پیش بازمی‌گردد.

خاتم فیروزه کوبی روی ظروف شامل یک شی مسی است که در قسمت هایی از سطح آن تکه های کوچک فیروزه به صورت موزاییکی قرار گرفته و زیبایی خاصی به شی می بخشد.

تولید فیروزه خاتم شامل دو مرحله کلی است: زرگری ساخت و آماده سازی شی مورد نظر برای خاتم کاری فیروزه با استفاده از یکی از فلزات ذکر شده در بالا است.

قلاب دوزی، سوزن دوزی، گلدوزی، قلاب بافی و انواع دیگر این هنر توسط بانوان اصفهانی اجرا می شود. مواد اولیه برای خلق این آثار هنری زیبا، منسوجات دست ساز در رنگ های مختلف و نخ های ابریشمی است. برخی از آنها فقط گلدوزی ساده و برخی با طراحی بیشتری انجام می دهند که قیمت محصول نهایی را افزایش می دهد.

امیدوارم ازخواندن این مقاله لذت کافی برده باشین.